LVB werkboek
Mijn Netwerk
Een goed netwerk helpt en ondersteunt, en heeft invloed op de zelfredzaamheid.
De waarde van een netwerk
Wij mensen zijn sociale wezens en het hebben en onderhouden van een netwerk met sociale contacten is voor ieder mens zeer belangrijk. Een goede interactie met het netwerk om ons heen maakt onder andere dat wij ons geaccepteerd voelen en het vergroot onze eigenwaarde en zelfredzaamheid.
Voor mensen met een verstandelijke beperking (LVB) geldt vanzelfsprekend hetzelfde, maar het creëren en onderhouden van een sociaal netwerk is voor hen problematisch. Het verdient aanbeveling om samen met de cliënt aandacht te besteden aan zijn of haar sociale netwerk.
Het sociale netwerk in kaart brengen
Het in kaart brengen van het netwerk van de cliënt begint met de naaste omgeving. De cliënt benoemd de belangrijke personen in de naaste omgeving. Dit zullen veelal de familie of huisgenoten zijn. Je kunt tevens laten aangeven of deze personen belangrijk voor hem of haar zijn en waarom. Zo krijg je een goed idee hoe men de omgeving ziet en wat men mogelijk van deze personen verwacht.
Daarna wordt een beetje verder gekeken: begeleiders, vrienden en mogelijk zelfs huisdieren. Ook hier kan weer aangegeven worden waarom zij belangrijk zijn. Zo kun je de cirkel om de cliënt steeds een beetje groter maken. Vraag naar contacten uit het dagelijks leven: de dokter, de collega’s, de buren, de bakker, de groenteboer enzovoorts.
Je kunt nog een beetje dieper gaan en bijvoorbeeld de contactfrequentie en de kwaliteit van de contacten laten noteren. Zo krijg je veel informatie over het netwerk van de cliënt en over hoe de cliënt over zijn of haar netwerk denkt. Mogelijk zijn er contacten die men wil verstevigen of wellicht beëindigen.
Sociaal netwerk, bevredigend en fijn!
Is het netwerk in kaart gebracht, dan kan er een plan gemaakt worden om dit netwerk te onderhouden, bijvoorbeeld hoe je de contacten kunt onderhouden. Waar voelt men zich goed bij en wat is moeilijk. Er staan veel mogelijkheden open: Facebook, WhatsApp, beeldbellen, brief schrijven, e-mail, ontmoeten enzovoorts. Je kunt hier een plan voor maken.
Een sociaal netwerk is niet statisch. Er zijn contacten die voor het leven zijn, maar er zijn ook contacten die veranderen of zelfs verloren kunnen gaan. Vrienden kunnen bijvoorbeeld verhuizen of iemand kan overlijden. Als de cliënt zich bewust is van het sociale netwerk kan men laten zien dat er vele mensen in de nabijheid zijn waar men op terug kan vallen als dit soort dingen aan de orde zijn.
Werken aan het netwerk van de cliënt is belangrijk. Onderdeel van een netwerk zijn, laat je ergens bij horen; het geeft je een gevoel van gewaardeerd worden. De mensen in jouw netwerk betekenen iets voor jou en jij bent onderdeel van hun netwerk en betekent iets voor hen. Wederzijds, dat is bevredigend en fijn!
Werkboek: Mijn netwerk
In de huidige hulpverlening krijgt het belang van het netwerk van een cliënt vaak onvoldoende aandacht. En dat terwijl het netwerk een belangrijke invloed heeft op de mate van zelfredzaamheid van een persoon met een verstandelijke beperking. Familie, vrienden, hulpverleners hebben een groot aandeel waar het gaat om de terugvalmogelijkheden van een zelfstandig wonende cliënt. Hoe beter je het netwerk van de cliënt kent, hoe sneller en beter je signalen herkent.
Aan de hand van de stappen in dit werkboek, brengt de cliënt samen met de begeleider het netwerk in kaart, waarna er wordt nagedacht over eventuele aanvullingen of veranderingen.
Stap 1 Netwerk in kaart
Inventariseer samen wie er in het netwerk van de cliënt zit. Vul alle namen van de personen in die voor de cliënt in meer of mindere mate belangrijk zijn.
Stap 2 Huidige situatie
In deze stap bespreek je welke personen belangrijk zijn voor de cliënt. Maak hier een scheiding tussen hulpverleners en privé-contacten.
Stap 3 Vrienden
Bespreek met de cliënt wat voor vriendschappen hij heeft. Laat de cliënt door middel van vragen, aangeven welke vrienden hij goed of fout vindt en waarom
Stap 4 Analyse
De cliënt wordt gevraagd om een oordeel te geven op de kwaliteit van leven en van de begeleiding. Zo wordt duidelijk welke zaken aandacht nodig hebben.
Stap 5 Tevreden?
In deze stap kijkt de cliënt welke zaken die hij in stap 4 genoemd heeft, zou willen veranderen. Deze informatie wordt omgezet in doelen en een actieplan.
Stap 6 Doelen formuleren
Van alle eerder genoemde wensen kiest de cliënt samen met de begeleider de 5 belangrijkste punten op die hij wil veranderen.
Stap 7 Actieplan maken
In dit actieplan worden de 5 punten uit stap 6 beschreven ahv SMART doelen. Daarbij horen de stappen die nodig zijn om het doel te kunnen realiseren.